Meicirculaire 2025

Inleiding
De meicirculaire 2025 van het gemeentefonds is eind mei gepubliceerd. Gemeenten ontvangen van het Rijk op drie tijdstippen in het jaar de informatie over de gemeentefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, ter afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota. Hierna worden de financiële effecten en andere belangrijke onderwerpen uit de meicirculaire toegelicht.

Financiële effecten
Om de financiële effecten te bepalen wordt de meicirculaire 2025 vergeleken met de decembercirculaire 2024. Het bruto effect van de meicirculaire geeft het verschil weer van de hoogte van de gemeentefondsuitkering ten opzichte van de decembercirculaire 2024. Bij het netto effect wordt rekening gehouden met reserveringen, zoals taakmutaties en stelposten voor loon- en prijscompensatie. Het begrotingssaldo in de begroting en meerjarenraming wordt bijgesteld met het netto effect.
Een specificatie van de opbouw van het bruto-effect en de reservering van de taakmutaties is opgenomen in bijlage 9.3 Reservering meicirculaire.

Bedragen x 1.000 euro

Bruto effect
Het gemeentefonds neemt door de meicirculaire over periode 2025 tot en met 2029 toe ten opzichte van de decembercirculaire 2024. In 2025 met 5,6 miljoen euro, in 2026 met 14,4 miljoen euro en in 2027 met 12,8 miljoen euro. Vanaf 2028 is de stijging lager: 6,0 miljoen euro in 2028 en 6,5 miljoen euro in 2029.

2025
De toename in 2025 van 5,6 miljoen euro wordt voor 3,2 miljoen euro veroorzaakt door taakmutaties en voor 2,3 miljoen euro door de structurele extra middelen die het Rijk vanuit de Voorjaarsnota 2025 beschikbaar heeft gesteld voor de jeugdzorg.  

2026 en 2027
In 2026 neemt de uitkering uit het gemeentefonds toe met 14,4 miljoen euro en in 2027 met 12,8 miljoen euro. Deze toename in beide jaren heeft een aantal oorzaken. Ruim 1,8 miljoen euro per jaar wordt veroorzaakt door taakmutaties.
Daarnaast heeft het Rijk vanuit de Voorjaarsnota 2025 structureel extra middelen beschikbaar gesteld ter demping van het tekort ten gevolge van de korting op het gemeentefonds (het Ravijnjaar). Deze middelen lopen op van 2,2 miljoen euro in 2026 naar 2,4 miljoen euro vanaf 2027. Daarnaast heeft het Rijk vanuit de Voorjaarsnota 2025 middelen beschikbaar gesteld voor jeugdzorg. Voor 2026 en 2027 is dit voor Almelo in totaal circa 5 miljoen euro per jaar.
Ook heeft het Rijk de reeds toegezegde middelen voor de Hervormingsagenda Jeugd, voor Almelo structureel ruim 1,8 miljoen euro, toegevoegd aan het gemeentefonds. Dit heeft echter geen effect op het begrotingssaldo omdat wij in onze begroting al rekening hebben gehouden met deze middelen.

De overige extra middelen voor 2026 en 2027 hebben met name betrekking op een incidentele compensatie voor het uitstel op de vervanging van het abonnementstarief en de mutaties in de accresontwikkeling en uitkeringsfactor van het gemeentefonds.

Vanaf 2028
Ruim 1,8 miljoen euro heeft betrekking op taakmutaties. Daarnaast heeft het Rijk vanaf 2028 een aantal besparingsmaatregelen binnen de jeugdzorg ingeboekt. Voor Almelo betekent dit een nadelig effect van structureel 5 miljoen euro. De Toezichthouder heeft aangegeven dat gemeenten het deel van deze maatregelen welke betrekking heeft op de invoering van de eigen bijdrage jeugdzorg en het sturen op de trajectduur in de jeugdzorg als besparingspost in hun begroting mogen verwerken. Dit is voor Almelo respectievelijk 1,4 miljoen euro en 0,4 miljoen euro per jaar. Dit betekent dus dat deze posten geen effect hebben op het begrotingssaldo.  
Daarnaast vervalt, conform de Voorjaarsnota 2025, een deel van de extra middelen voor Jeugdzorg vanaf 2028, voor Almelo betekent dit een nadelig effect van 2,4 miljoen euro.

Netto effect
Het begrotingssaldo verbetert in 2025 met 1,8 miljoen euro en verbetert in 2026 en 2027 incidenteel fors met respectievelijk 9,4 miljoen euro en 7,2 miljoen euro. In 2028 is de verbetering 1,2 miljoen euro, waarna deze omslaat in een nadeel vanaf 2029 van 0,6 miljoen euro.  

In onze begroting houden wij rekening met een aantal posten:

Correctie reservering extra bijdrage Rijk Jeugdzorg
Het Rijk had in het kader van de Hervormingsagenda jeugdzorg al extra middelen toegezegd. Hiermee hebben wij al rekening gehouden in onze begroting voor een bedrag van structureel 1,8 miljoen euro vanaf 2026. Dit bedrag moet op de mutatie in het gemeentefonds daarom gecorrigeerd worden.

Correctie uitstel vervanging abonnementstarief Wmo
In onze begroting hadden we een bate voor de invoering van het abonnementstarief Wmo opgenomen van 0,7 miljoen euro. De invoering is uitgesteld naar 2027.

Mutatie begrote ruimte BCF plafond
Indien het BTW-compensatiefonds (BCF) niet volledig wordt ingezet, is er sprake van een jaarlijkse vrijval ten gunste van het gemeentefonds. Van de toezichthouder is het toegestaan om de vrijval van jaar t-1 structureel op te nemen voor het begrotingsjaar (t+1). In de Begroting 2025 is hiervoor een structureel bedrag opgenomen van 2,7 miljoen euro. Op basis van de afrekening van het BCF fonds over 2024 (t-1), is de vrijval over 2024 1,6 miljoen euro. Dit betekent voor de begroting 2026 een neerwaartse bijstelling van 1,1 miljoen euro.

Eigen bijdrage jeugdzorg en sturen op trajectduur jeugdzorg
Het Rijk is voornemens om vanaf 2028 een eigen bijdrage op de jeugdzorg in te voeren, daarnaast wil zij met de sector afspraken maken over hoe er beter gestuurd kan worden op de trajectduur. Van de toezichthouder mogen gemeenten het bedrag waarvoor het Rijk het gemeentefonds heeft gekort, als besparing in de begroting opnemen. Per saldo is dit budgetneutraal.